در منزل اغلب ما، دو ماده ضد عفونی کننده جوهر نمک و وایتکس موجود است. اما باید بدانید که این دو ماده با یکدیگر تفاوت هایی دارند. جوهر نمک در واقع اسیدی قوی است که خاصیت خورندگی بالایی دارد. این ترکیب در صنایع مهم جهت زدودن زنگ فلزات و تمیز کردن بتن کاربرد دارد. همچنین در خانه جهت ازبین‌بردن جرم سرامیک و کاشی استفاده می‌شود.
اما وایتکس یا سفیدکننده، یک محلول قلیایی با قدرت تمیزکنندگی کمتر و برای مصارف خانگی است. در این مقاله، به موضوع تفاوت جوهر نمک و وایتکس می‌‌پردازیم.
وایتکس یا هیپوکلریت سدیم ماده ای شفاف، بدون رنگ و با بوی قوی است که در محصولات تمیز کننده خانه استفاده می‌شود. هیپوکلریت سدیم، حتی در غلظت‌های بسیار کم با طیف وسیعی از میکرو اُرگانیسم ها از جمله باکتری ها و ویروس ها مبارزه می‌کند.
همچنین در از بین بردن لکه ها و بوی نامطبوع عالی است. از آنجایی که وایتکس تقریباً به طور کامل به نمک و آب تجزیه می‌شود، ریختن آن به فاضلاب، تقریباً بی‌خطر است.
غلظت هیپوکلریت سدیم در سفیدکننده خانگی بسته به شرکت های سازنده آن، متفاوت است. بسیاری از محلول‌های وایتکس خانگی حاوی ۲۵/۵ درصد هیپوکلریت سدیم هستند. استفاده از محلول‌های سفیدکننده با غلظت هیپوکلریت سدیم کمتر، ضدعفونی کافی را انجام نمی‌دهد.
نام دیگر این ماده آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم است. همچنین فرمول شیمیایی این ماده «Cl۲ + 2NaOH —-> NaClO + NaCl + H۲O» است.
آب اکسیژنه نیز یکی دیگر از موادی است که گاهی اوقات با جوهر نمک یا وایتکس اشتباه گرفته می‌شود. در مقاله آب اکسیژنه چیست و کجا کاربرد دارد فرق این مواد با یکدیگر را گفتیم.
تفاوت جوهر نمک و وایتکس در چیست؟
هر دو این مواد از خانواده ضدعفونی‌کننده‌های مبتنی بر کلر هستند و ساختار شیمیایی مشابهی دارند. اما تفاوت‌هایی نیز دارند که از قرار زیر هستند:
1. اساسی ترین تفاوت جوهر نمک و وایتکس مربوط به عدد PH است. PH جوهر نمک در حدود 1 یا کمتر است که نشان از قدرت اسیدی بسیار زیاد آن دارد. در حالی که وایتکس دارای 10 تا 13 عدد PH است؛ بنابراین محلولی قلیایی (یک نوع باز نه اسید) محسوب می‌شود. برای اینکه مقیاسی در این زمینه داشته باشید، صابون یک تمیز کننده با PH خنثی است؛ بنابراین خواص بسیار ضعیف تری از این دو ماده دارد.
آیا میتوان جوهر نمک را با وایتکس مخلوط کرد؟
یک جواب ساده به این سؤال، خیر است. همان‌طور که در بحث تفاوت جوهر نمک و وایتکس گفتیم، وایتکس در واقع یک ماده شیمیایی به نام هیپوکلریت سدیم است. این ترکیب می‌تواند به‌عنوان یک عامل اکسیدکننده در تماس با اسیدکلریدریک عمل کند.
معادله شیمیایی ترکیب جوهر نمک و وایتکس به‌صورت زیر است:
NaClO + 2 HCl —-> Cl2 + H2O + NaCl
به‌عبارت‌دیگر، هیپوکلریت سدیم و اسیدکلریدریک آب، نمک و گاز کلر می‌سازند. واضح است که آب و نمک مضر نیستند، اما گاز کلر به‌سرعت از محلول خارج می‌شود و به هوای اطراف می‌رود. ترکیب وایتکس و جوهر نمک می‌تواند گاز کلر سمی ایجاد کند.